İş yerleri gerek performans gerek uzmanlık gerekse de diğer sebeplerle yabancı uyruklu işçi çalıştırmak isteyebilirler. Ancak bunun için mevzuatla belirlenmiş kurallara ve şartlara uygun hareket edilmelidir.
Çalışan Sayısı
Yabancı işçi çalıştırmak için firmaların Türk uyruklu çalışan sayıları önem arz etmektedir. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde öncelik Türk vatandaşlarının istihdam edilmesi olduğundan, firmalar Türk çalışan sayısının en fazla 5’te 1’i kadar yabancı istihdam edebilirler. Bir yabancı işçi çalıştırmak isteyen firmanın en az 5 Türk Vatandaşı çalıştırması gerekmektedir. Birden fazla yabancı işçi alacak firmaların 5’te 1 oranına dikkat etmesi gerekmektedir. İSTİSNA : Eğlence, turizm ve seyahat acentaları sektörü için eğer bir şirket 10 Türk vatandaşı çalıştırıyor ise her yabancı için 5 Türk vatandaşı şartı geçerli değildir.
Öz Sermaye
Kişi sayısı sınırına ek olarak bir de firmaların tabi olduğu sermaye üzerinden de şartlar belirlenmiştir.
- Yabancı işçi çalıştırmak isteyen firmanın ödenmiş sermayesi en az 100.000 TL, ihracat yapıyor ise son yıl ihracat tutarının 250.000 ABD Doları olması veya yıllık cirosunun 800.000 TL olması gerekmektedir. Bu şartlardan herhangi birini karşılıyor iseniz yabancı çalışma izni alabilirsiniz.
- Yabancı çalışanın şirket ortağı olarak çalışacak olması için de şirket hissesinin en az %20 olması ve değerinin de 40.000 TL’den az olmaması şartı vardır.
Meslekler
İşveren bu şartları sağlıyor olsa da her meslek dalında yabancı işçi çalıştıramamaktadır. Bazı meslekler sadece Türk vatandaşları tarafından ifa edilebilir. Yabancıların çalışamayacağı meslekler,
Diş Hekimi, Eczacı, Veteriner, Hastabakıcı ve özel hastanelerde sorumlu müdür, Avukat, Noter, Güvenlik Görevlisi, Gümrük Müşaviri ve Turist rehberliği, ülkemiz kara suları dâhilinde balık, midye gibi deniz ürünlerinin çıkartılması işleri ile dalgıçlık, kaptanlık, tayfalık gibi mesleklerde Türk vatandaşlarının çalıştırılması zorunludur.
Yabancı işçi çalıştırılabilecek meslek dallarında ise İşverenler hangi meslek dalında yabancı işçi çalıştırıyor olurlarsa olsunlar ücret belirleme konusunda da yasal çerçeveye uygun davranmak zorundadır.
Buna göre, başvuru tarihinden sonraki asgari ücret tutarı dikkate alınarak yabancıya ödenmesi gereken miktarlar en az;
- Ev Hizmetlerinde çalışacak yabancılar için brüt asgari ücret: 3.577,50 TL
- Turizm-Animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri ünvanlarda çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı.
- Satış elemanı, pazarlama, İhracat görevlisi gibi eleman statüsünde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı 3.577,50 x 1,5 = 5.366,35 TL
- Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar, öğretmenler, doktorlar asgari ücretin 3 katı 3.577,50 x 3 = 10.732,50 TL
- Birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı, 3.577,50 x 4 = 14.310,00 TL
- Üst düzey yöneticiler, pilotlar ve ön izin talebinde bulunan yönetici mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 6,5 katı, 3.577,50 x 6,5 = 23.253,75 TL
