Merhaba,
SGK mevzuatı gereğince yapılması gereken birtakım yükümlülüklerin yerine getirilmemesi veya yasal süresinde yerine getirilmemesi halinde idari para cezası uygulanmaktadır.
Bültenimizde, SGK idari para cezalarında zamanaşımı kavramı incelenecektir. Zamanaşımı; fiilin işlendiği tarih, tahakkuk zamanaşımı ve tahsil zamanaşımı olmak üzere 3 başlık altında değerlendirilecektir.
1) FİİLİN İŞLENDİĞİ TARİH
SGK İdari para cezalarına konu fiil, ilgili kanunlar ile verilen yükümlülük yerine getirilmediği zaman işlenmiş sayıldığından; SGK idari para cezalarına konu fiil, yükümlülüğün yerine getirilmesi gereken sürenin son günü itibariyle işlenmiş sayılmaktadır.
Örnek 1-
2022/Nisan ayına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin, en geç 26.05.2022 tarihine kadar verilmesi gerekmekte olup, 2022/Nisan ayı beyannamesi bu tarihten sonra herhangi bir tarihte verilse bile SGK idari para cezalarına konu fiilin işlendiği tarih, 26.05.2022 tarihi olarak kabul edilecek ve bu tarihteki asgari ücret esas alınarak SGK idari para cezası uygulanacaktır.
Örnek 2-
31.12.2021 tarihinde büro işyerinde çalışmaya başlayan bir sigortalının sigortalı işe giriş bildirgesi, 30.12.2021 tarihinde verilmesi gerekirken işveren tarafından 26.07.2022 tarihinde verilmiştir. Fiilin işlendiği tarih, 30.12.2021 tarihi olarak kabul edilecek ve bu tarihteki asgari ücret esas alınarak SGK idari para cezası uygulanacaktır.
2) TAHAKKUK ZAMANAŞIMI
5510 sayılı kanunun SGK İdari Para Cezalarına ilişkin 102. maddesinin yedinci fıkrasında: “İdarî para cezaları on yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Zamanaşımı süresi, fiilin işlendiği tarihten itibaren başlar.” hükmü bulunmaktadır. Bu nedenle 5510 sayılı kanunda öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında uygulanacak olan SGK idari para cezalarının, en geç fiilin işlendiği tarihten itibaren on yıl içinde ilgiliye tebliğ edilmesi gerekmektedir.
SGK İdari para cezaları, ilgiliye tebliğ edilmekle tahakkuk ettiğinden, SGK idari para cezasına konu fiilin tahakkuk zamanaşımına girip girmediği hususu, fiilin işlendiği tarihte geçerli olan Kanun hükümlerindeki zamanaşımı süresi dikkate alınarak belirlenecektir.
SGK İdari para cezalarının tebliğe çıkartılmadan önce tahakkuk zamanaşımına girip girmediği hususu, fiilin işlendiği tarihten cezanın tebliğe çıkartılacağı tarihe kadar ilgili Kanunda öngörülen sürenin geçip geçmediğine bakılarak, ilgili sosyal güvenlik merkezince araştırılmaktadır.
Tebliğe çıkartılacağı tarihte zamanaşımına girmiş olduğu anlaşılan SGK idari para cezaları tebliğe çıkartılmamaktadır. Tebliğe çıkartıldığı tarihte zamanaşımına girmemiş olmakla birlikte tebliğ edildiği tarih itibariyle zamanaşımına girmiş olan SGK idari para cezaları da, ilgili sosyal güvenlik merkezi tarafından İdari Para Cezaları İtiraz Komisyonu kararı ile iptal edilmektedir.
SGK İdari para cezalarının tahakkuk zamanaşımına girip girmediği hususunun tespiti sırasında, SGK idari para cezasına konu fiilin işverenlerce kendiliğinden verilen belge veya bildirgelere istinaden ya da mahkeme kararına/denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan tespitlere/bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelere istinaden uygulandığı üzerinde durulmamakta olup, fiilin işlendiği tarih esas alınarak tahakkuk zamanaşımına girip girmediği değerlendirilmektedir.
Örnek 3-
A Ltd. Şti. işverenince düzenlenen 2012/Mayıs ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin SGK’ya yasal süresi dışında verildiği ve söz konusu belgenin SGK tarafından işleme alındığı varsayıldığında, bahse konu prim belgesinin yasal verilme süresi 25.06.2012 (23.06.2012 tarihi hafta sonuna denk geldiğinden) tarihinde sona ermiş olduğundan, söz konusu fiil dolayısıyla uygulanacak SGK idari para cezası, 24.06.2022 tarihine kadar tebliğ edilmediği takdirde tahakkuk zamanaşımına uğrayacaktır.
Örnek 4-
22.05.2012 tarihinde işten ayrılan sigortalının işten ayrılış bildirgesi, en geç 01.06.2012 tarihine kadar verilmesi gerekirken SGK’ya hiç verilmemiştir. SGK tarafından bu durum, 02.06.2022 tarihinde fark edilmiştir. 02.06.2022 tarihi itibariyle 10 yıldan fazla bir zaman geçtiği için SGK idari para cezası, tahakkuk zamanaşımına uğradığından ötürü işverene tebliğ edilmeyecektir.
3) TAHSİL ZAMANAŞIMI
5510 sayılı kanunun SGK İdari Para Cezalarına ilişkin 102. maddesinin dördüncü fıkrasına göre idari para cezalarının tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde ödenmesi gerekmektedir.
5510 sayılı kanunun 93. maddesinin ikinci fıkrasında: “Kurumun prim ve diğer alacakları ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim yılı başından başlayarak on yıllık zamanaşımına tâbidir.” bulunan hüküm gereğince SGK idari para cezalarında tahsil zamanaşımı, ödeme süresinin dolduğu on beşinci günü takip eden takvim yılı başından itibaren on yıl olarak dikkate alınmaktadır. 6183 sayılı kanunun 103. ve 104. maddelerinde bulunan zamanaşımını kesen ve durduran haller saklıdır.
Örnek 5-
01.06.2022 tarihinde çalışmaya başlayan sigortalının sigortalı işe giriş bildirgesini yasal süresi dışında SGK’ya veren işveren hakkında uygulanan SGK idari para cezası, SGK tarafından işverene 10.06.2022 tarihinde tebliğ edilmiştir. SGK İdari para cezasının on beş günlük ödeme süresi, 27.06.2022 tarihinde sona ermektedir. SGK İdari para cezasına ilişkin on yıllık tahsil zamanaşımı süresi; zamanaşımını kesen veya durduran bir durum olmadığı varsayımı altında, 01.01.2023 tarihinde başlayıp 31.12.2032 tarihinde dolacaktır.
Saygılarımızla…
SGK İdari Para Cezaları ile ilgili diğer detayların bulunduğu 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu tam metni için TIKLAYINIZ.
SGK İdari Para Cezaları ödemelerine ilişkin “İdarelerce E Borç Sorgulama Uygulaması” için TIKLAYINIZ.
