4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesinde, Kanunun kapsamındaki işyerleri bakımından, ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışma karşılığı olmaksızın o günün ücretinin ödeneceği, tatil yapılmayarak çalışıldığında ise, ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücretin ödenmesi gerektiği hükme bağlanmıştır.
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 2 nci maddesinde ise, resmi ve dini bayram günleriyle yılbaşı, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ile 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik gününün genel tatil günleri olduğu açıklanmıştır.
Buna göre; genel tatil günleri, 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 15 Temmuz, 30 Ağustos günleri ile Arife günü saat 13.00’da başlanan üçbuçuk günlük Ramazan Bayramı ve Arife günü saat 13.00’de başlayan dört buçuk günlük Kurban Bayramı günlerinden oluşur.
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 1 nci maddesine göre Ulusal bayram günü 28 Ekim saat 13.00 ten itibaren başlayan 29 Ekim günü de devam eden bir buçuk gündür.
İşçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışıp çalışmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesiyle kararlaştırabilir. Söz konusu tarihlerde işçilerini çalıştırmak isteyen işverenler iş sözleşmeleri yada harici muvafakatnamelerle işçilerinden onay almak zorundadır. Onay alınarak çalıştırılmaları halinde işçilere normal günün haricinde çalışılan her gün için 1 günlük ücret daha ödenmelidir. İşçiler çalıştırılmazlarsa bayram gününe denk gelen ücretlerine çalışmadan hak kazanırlar.
Dini bayramların ve Cumhuriyet Bayramının diğer genel tatil günlerinden farklı olarak arefe günleri bulunmakta olup Kanuna göre arefe günleri 13.00 dan itibaren başlamaktadır. Burada vardiyalı çalışmalarda arefe günlerine ilişkin genel tatil ücretlerinin nasıl hesaplanacağı ile ilgili kafa karışıklıklarının olduğu görülmektedir. İş sözleşmesi yada toplu iş sözleşmesinde farklı bir düzenleme yapılmamışsa arefe günleri 13.00 dan sonra çalışması devam eden işçilere ilave yarım günlük bir ödeme daha yapılmalıdır.
Ücret Hesaplama Örnekleri;
1– Vardiyası 00:00-08.00 saatleri arasında devam eden işçilerin 13.00 dan sonra herhangi bir çalışması olmadığı için 28 Ekim günü için sadece çalışılmadan alacağı yarım günlük genel tatil ücretine hak kazanır. Aylık ücreti 3.000,00 TL olan işçi bu durumda yine 3.000,00 TL ücrete hak kazanacaktır. Bu örnek 29 Ekim günü çalışmaması halinde geçerlidir. 29 Ekimde çalışırsa ödenecek ücret 3.100,00 TL olur.
2– Vardiyası 08:00- 16:00 saatleri arasında devam eden işçilerin 13.00 dan sonra 3 saatlik çalışması olduğu için çalışılmadan ödenecek yarım günlük genel tatil ücreti haricinde ayrıca yarım günlük ücrete daha hak kazanırlar. Aylık ücreti 3.000,00 TL olan işçi bu durumda 3.050,00 TL ücrete hak kazanacaktır. Bu örnek 29 Ekim günü çalışmaması halinde geçerlidir. 29 Ekimde çalışırsa ödenecek ücret 3.150,00 TL olur.
3 -Vardiyası 16:00- 24:00 saatleri arasında devam eden işçilerin 13.00 dan sonra 8 saatlik çalışması olduğu için çalışılmadan ödenecek yarım günlük genel tatil ücreti haricinde ayrıca yarım günlük ücrete daha hak kazanırlar. Aylık ücreti 3.000,00 TL olan işçi bu durumda 3.150,00 TL ücrete hak kazanacaktır.
Yukarıdaki örneklerden de anlaşılacağı üzere vardiyalı çalışmaların bir kısmının yada tamamının 28 Ekim günü saat 13.00 dan sonraya denk gelmesi ödenecek ilave ücreti değiştirmemekte zira Yargıtay kararlarına göre genel tatil günlerinde 1 saat dahi çalışma tam çalışma olarak kabul edilmekte ve Yasa gereği arefe günlerinde kaç saat çalışılırsa çalışılsın ödenecek ilave ücret yarım günlük ücret olmaktadır.
Saygılarımızla…
